Het is weer erg warm de laatste tijd en dus komt het gesprek weer op: hoe hou je jezelf koel tijdens deze warme dagen, zeker als je gaat sporten. Want bij BMX hoort nou eenmaal het dragen van die broek, dat shirt, een paar handschoenen en vooral die helm. Heeft het dragen van een koelvest zin en hoe doe je dat op de beste manier?
Koelvesten zijn er in veel soorten en maten, maar wat ze allemaal zouden moeten doen is je lichaam koelen. Het ene vest doet dat wat beter dan het andere. Waar het bij het dragen van een koelvest vooral om gaat is de kerntemperatuur van het lichaam laag houden. Tijdens een flinke inspanning, een bmx-traning of wedstrijd dus, kan die temperatuur normaal gesproken al best hoog oplopen, maar dat kan geen kwaad; het lichaam van een getrainde sporter heeft een goed herstelvermogen en zodra de inspanning erop zit, zakt die temperatuur vrij snel weer terug naar normaal.
Maar als de buitentemperatuur boven de 25 graden Celcius komt, kan de kerntemperatuur van het lichaam (te) hoog oplopen en is het lichaam ook niet in staat om zichzelf goed te koelen. Een koelvest is mits goed gebruikt een belangrijke component in dat koelingsproces.
Bij het controleren van de lichaamskerntemperatuur tijdens sportinspanningen onderscheiden we verschillende fasen: training/gewenning, precooling, hydratatie en cooling down. De fase van training en gewenning is voor de meeste amateursporters niet te realiseren; een maand op trainingskamp naar een warm land om alvast je lichaam te laten wennen aan inspanningen op hoge temperaturen, is een kostbare hobby. Die laten we dus even voor wat het is, als je daar meer over wilt weten zou je bijvoorbeeld dit artikel eens kunnen doornemen. Over hydratatie is ook heel veel geschreven, kijk bijvoorbeeld eens hier of hier.
Precooling
Waarom precooling toepassen? Precooling, dus het voorafgaand aan een training of wedstrijd koelen van je lichaamskerntemperatuur, is bedoeld om ervoor te zorgen dat je aan de start staat met een lage lichaamstemperatuur, zodat de marge naar de maximale temperatuur groter is. Tijdens een inspanning zoals een BMX wedstrijd kan je lichaamstemperatuur in korte tijd enorm oplopen. Begin met een lagere temperatuur en je kunt beter presteren, omdat je wat ‘ruimte’ over hebt. Als je lichaam al een hoge temperatuur heeft voordat je aan je training of race begint, raak je sneller uitgeput en krijg je bijvoorbeeld concentratieproblemen.
Een koelvest is een eenvoudige en comfortabele manier om voorafgaand aan een prestatie je lichaamstemperatuur zo laag mogelijk te houden.
Belangrijk om te weten: na veel onderzoek is gebleken dat het dragen van een koelvest tijdens de prestatie bij zogenaamde explosieve (of met een mooi woord: anaearobe) sporten geen effect heeft. BMX behoort bij die explosieve sporten, het dragen van je koelvest tijdens een wedstrijd is daarom dus niet aan te raden. Tijdens een training is het sowieso verstandiger om je body te dragen, dus dan heb je meer aan een koelhanddoek om tussendoor verkoeling te verkrijgen.
Cooling down
BMX’ers zijn gewend om na een race of training ‘uit te fietsen’, ook daarbij kan een koelvest en/of een koelhanddoek een goede dienst bewijzen. Terwijl je de afvalstoffen uit (vooral) je benen fietst kun je door het dragen van een koelvest je lichaam beter laten afkoelen, dan wanneer je geen vest zou dragen.
Let hierbij wel op dat je niet uitgeput en oververhit van de baan komt en direct een kletsnat koelvest aantrekt, dat kan leiden tot een te snelle afkoeling van je lichaam en spieren en dat heeft weer negatieve gevolgen voor je volgende prestatie. Laat het lichaam dus eerst zelf het werk doen, zweet is daar tenslotte voor bedoeld, en ga dan pas met een koelvest of -handdoek aan de slag.
Als je onthoudt dat een vest of handdoek een hulpmiddel, en niet hét middel is, dan ben je goed bezig.
Koelvest = standaarduitrusting
Het is dus zinvol om een koelvest te dragen of een koelhanddoek te gebruiken. Mits je rekening houdt met bovenstaande punten heeft het gebruik een positief effect op je prestaties. Niet alleen in warme landen, maar ook in Nederland, waar we de laatste jaren steeds vaker zien dat de temperaturen al vroeg in de zomer flink kunnen oplopen. Een koelvest en koelhanddoek hoort dus eigenlijk bij de standaard(zomer)uitrusting van iedere BMX’er.